a. Genel olarak
III. Ayıptan sorumluluk
1. Konusu
a. Genel olarak
Madde 219 - Satıcı, alıcıya karşı herhangi bir surette bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması sebebiyle sorumlu olduğu gibi, nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların bulunmasından da sorumlu olur.
Satıcı, bu ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumludur.
I-) 818 Sayılı Borçlar Kanunu:
III - Satılanın ayıptan salim olmasını tekeffül
1 - Mevzuu
a) Umumiyet itibariyle
Madde 194 - Satıcı alıcıya karşı satılanın zikir ve vaadettiği vasıflarını mütekeffil olduğu gibi maddî veya hukuki bir sebeple kıymetini veya maksut olan menfaatini izale veya ehemmiyetli bir suretle tenkis eden ayıplardan salim bulunmasını da mütekeffildir.
Satıcı, bu ayıpların mevcudiyetini bilmese bile onlardan mesuldür.
II-) Madde Gerekçesi:
Madde 218 - 818 sayılı Borçlar Kanununun 194 üncü maddesini karşılamaktadır.
Tasarının iki fıkradan oluşan 218 inci maddesinde, satıcının genel olarak ayıptan sorumluluğu düzenlenmektedir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 194 üncü maddesinin kenar başlığında kullanılan “III. Satılanın ayıptan salim olmasını tekeffül / 1. Mevzuu / a. Umumiyet itibariyle” şeklindeki ibareler, Tasarıda “III. Ayıptan sorumluluk / 1. Konusu / a. Genel olarak” şeklinde değiştirilmiştir.
Maddede satıcının ayıptan sorumluluğunun konusu, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri de göz önünde tutularak, yeniden kaleme alınmıştır. Ancak, Tasarı ile söz konusu Kanunun uygulama alanlarının farklı olduğu açıktır. Ayrıca, ayıplı ürünler bakımından 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümlerinin saklı olduğunda bir duraksama yoktur.
III-) Kaynak İsviçre Borçlar Kanunu:
1-) OR:
III. Gewährleistung wegen Mängel der Kaufsache
1. Gegenstand der Gewährleistung
a. Im Allgemeinen
Art. 197
1 Der Verkäufer haftet dem Käufer sowohl für die zugesicherten Eigenschaften als auch dafür, dass die Sache nicht körperliche oder rechtliche Mängel habe, die ihren Wert oder ihre Tauglichkeit zu dem vorausgesetzten Gebrauche aufheben oder erheblich mindern.
2 Er haftet auch dann, wenn er die Mängel nicht gekannt hat.
2-) CO:
III. Garantie en raison des défauts de la chose
1. Objet de la garantie
a. En général
Art. 197
1 Le vendeur est tenu de garantir l’acheteur tant en raison des qualités promises qu’en raison des défauts qui, matériellement ou juridiquement, enlèvent à la chose soit sa valeur, soit son utilité prévue, ou qui les diminuent dans une notable mesure.
2 Il répond de ces défauts, même s’il les ignorait.
IV-) Yararlanılabilecek Monografiler:
Seyfullah Edis; Türk Borçlar Hukukuna Göre Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Borcu, Ankara, 1963.
Cevdet Yavuz; Satıcının Satılanın (Malın) Ayıplarından Sorumluluğu, İstanbul, 1989.
Şahin Akıncı; Ayıplı Mal ve Hizmetlere Karşı Tüketicinin Korunması, Konya, 1998.
Yavuz Dayıoğlu; CISG Uygulamasında Sözleşmenin İhlali Halinde Alıcının Hakları ve Özellikle Alıcının Tazminat Talep Etme Hakkı, İstanbul, 2011.
Hayrunnisa Özdemir; Türk Borçlar Kanununa ve Viyana Satım Sözleşmesine (CISG) Göre Ayıptan Doğan Sorumluluğun Şartları, Ankara, 2013.
Nazlı Doğan; Tacirler Arası Ticari Satım Sözleşmelerinde Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Borcu, İstanbul, 2017.
Mükerrem Onur Başar; Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması Uyarınca Sözleşmeye Uygun Mal Teslim Edilmesi Yükümlülüğü ve Bu Yükümlülüğün İhlalinden Ötürü Alıcının Hakları, İstanbul, 2018.
Elif Beyza Akkanat Öztürk; Tüketici Satımında Garanti Belgesinin Hukuki Niteliği, İstanbul, 2019.
Abdullah Harun Ataşlar; Türk Hukuku ve Viyana Satım Sözleşmesi (CISG) Uyarınca Satış Sözleşmesinde Aliud, Ankara, 2020.
Abdulkerim Çevik; Viyana Satım Sözleşmesi’nde Tazminat Sorumluluğu, Ankara, 2020.
Emre Esen; Satış Sözleşmesinde Aliud Teslim, İstanbul, 2020.