I. Hakkın kullanılması
C. Gelir alacaklısının hakları
I. Hakkın kullanılması
Madde 609 - Sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa ömür boyu gelir, her altı ayda bir ve peşin olarak ödenir.
Gelirin süresi ömrüne bağlanmış olan kişi, peşin ödeme öngörülen dönemin sona ermesinden önce ölse bile, o döneme ait gelirin tamamı gelir borçlusu tarafından borçlanılmış sayılır.
Gelir borçlusu iflas ederse, gelir alacaklısı, gelir borçlusunun yükümlü olduğu dönemsel gelirin elde edilebilmesi için ilgili sosyal güvenlik kurumunca ödenmesi gereken anaparaya denk düşen bir parayı iflas masasına kaydettirme hakkını elde eder.
I-) 818 Sayılı Borçlar Kanunu:
III - Alacaklının hakları
1 - Hakkın kullanılması
Madde 509 - Hilâfına mukavele olmadıkça kaydıhayat ile irat, her altı ayda bir işlemeden tediye olunur.
Hayatiyle mukayyet olarak irat tesis olunan şahıs, iradın peşin verilmesi lâzımgelen devrenin nihayetinden evvel vefat eder ise borçlu, o devreye ait meblâğı tamamen edaya mecburdur.
Borçlu iflâs eder ise alacaklı iflâsın küşadı esnasında muteber bir irat sandığında müflisin mükellef bulunduğu irat borcuna muadil bir irat tesisi için iktiza eden resülmale müsavi bir resülmal talep ederek hakkını istihsal edebilir.
II-) Madde Gerekçesi:
Madde 609 - 818 sayılı Borçlar Kanununun 509 uncu maddesini karşılamaktadır.
Tasarının üç fıkradan oluşan 609 uncu maddesinde, gelir alacaklısının sözleşmeden doğan hakkını kullanması düzenlenmektedir.
818 sayılı Borçlar Kanununun 509 uncu maddesinin kenar başlığında kullanılan “III. Alacaklının hakları / 1. Hakkın kullanılması” şeklindeki ibare, Tasarıda “C. Gelir alacaklısının hakları / I. Hakkın kullanılması” şeklinde değiştirilmiştir.
Maddenin son fıkrasında, 818 sayılı Borçlar Kanununun 509 uncu maddesinin son fıkrasında kullanılan “muteber bir irat sandığında” şeklindeki ibare yerine, “ilgili sosyal güvenlik kurumunca” şeklindeki ibare kullanılmıştır. Aynı fıkrada, 818 sayılı Borçlar Kanununun 509 uncu maddesinin son fıkrasında kullanılan “müflisin mükellef bulunduğu irat borcuna muadil bir irat tesisi için iktiza eden resülmale müsavi bir resülmal talep ederek hakkını istihsal edebilir” şeklindeki ibare, “gelir borçlusunun yükümlü olduğu dönemsel gelirin elde edilebilmesi için ilgili sosyal güvenlik kurumunca ödenmesi gereken anaparaya denk düşen bir parayı iflâs masasına kaydettirme hakkını elde eder.” şeklinde ifade edilmiştir.
Metninde yapılan düzeltme ve arılaştırma dışında, maddede 818 sayılı Borçlar Kanununa göre bir hüküm değişikliği yoktur.
III-) Kaynak İsviçre Borçlar Kanunu:
1-) OR:
III. Rechte des Gläubigers
1. Geltendmachung des Anspruchs
Art. 518
1 Die Leibrente ist halbjährlich und zum voraus zu leisten, wenn nicht etwas anderes vereinbart ist.
2 Stirbt die Person, auf deren Lebenszeit die Leibrente gestellt ist, vor dem Ablaufe der Periode, für die zum voraus die Rente zu entrichten ist, so wird der volle Betrag geschuldet.
3 Fällt der Leibrentenschuldner in Konkurs, so ist der Leibrentengläubiger berechtigt, seine Ansprüche in Form einer Kapitalforderung geltend zu machen, deren Wert durch das Kapital bestimmt wird, womit die nämliche Leibrente zur Zeit der Konkurseröffnung bei einer soliden Rentenanstalt bestellt werden könnte.
2-) CO:
III. Droits de créancier
1. Exercice du droit
Art. 518
1 La rente viagère est, sauf convention contraire, payable par semestre et d’avance.
2 Si la personne sur la tête de qui elle est constituée décède avant la fin de la période pour laquelle la rente est payable d’avance, le débiteur doit le terme tout entier.
3 Si le débiteur tombe en faillite, le créancier peut faire valoir ses droits en réclamant un capital équivalent à celui qu’exigerait, au moment de l’ouverture de la faillite, la constitution d’une rente égale auprès d’une caisse de rentes sérieuse.